คุณภาพของถ่านหินแบ่งได้ออกเป็น 5 ระดับ คือ
1.แอนทราไซท์
2.บิทูมินัส
3.ชับบิทูมินัส
4.ลิกไนต์
5.พีต
จะเห็นได้ว่าถ่านหินลิกไน์ต จะมีคุณสมบัติเกือบต่ำสุด โดยให้ค่าความร้อนต่ำ-ปานกลาง ค่าความชื้นสูง ปริมาณขี้เถาสูง ปริมาณกำมะถันต่ำ-สูง แต่ถ่านหินลิกไนต์ เป็นถ่านหินชนิดเดียวที่พบมากในประเทศไทย ที่ อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง โรงไฟฟ้าที่ใช้ถ่านหินลิกไนต์เป็นเชื้อเพลิงก็คือ โรงไฟ้ฟ้าพลังความร้อนแม่เมาะ
----------------------------------------------------------------------------------------
ถ่านหินเป็นหินตะกอนชนิดหนึ่ง ติดไฟได้จึงใช้เป็นเชื้อเพลิงปั่นไฟได้ นอกจากนี้ถ่านหินยังใช้เป็นแหล่งพลังงานในโรงงานใหญ่ ๆ เช่น โรงงานปูนซีเมนต์ โรงงานกระดาษ โรงงานฟงชูรส เป็นต้นเพราะหาได้ง่ายและราคาไม่แพง แต่การเอาถ่านหินมาเผาจะได้ก๊าซพิษออกมาด้วย จึงต้องเลือกถ่านหินคุณภาพดี (มีกำมะถันตำ) หรือไม่ก็ต้องมีวิธีลดสารพิษออกจากถ่านหินก่อนส่งไปเผา หรือไม่เช่นนั้นต้องมีอุปกรณ์หรือเครื่องจับก๊าซพิษไว้
คุณสมบัติของถ่านหินชนิดต่าง ๆ
ชนิดถ่านหิน |
ค่าความร้อน |
ค่าความชื้น |
ปริมาณขี้เถ้า |
ปริมาณกำมะถัน |
1) แอนทราไซต์ |
สูง |
ต่ำ |
ต่ำ |
ต่ำ |
2)บิทูมินัส |
สูง |
ต่ำ |
ต่ำ |
ต่ำ |
3)ซับบิทูมินัส |
ปานกลาง-สูง |
ปานกลาง |
ปานกลาง |
ปานกลาง |
4)ลิกไนต์ |
ต่ำ-ปานกลาง |
สูง |
สูง |
ต่ำ-สูง |
"ลิกไนต์เป็นถ่านหิน แต่ถ่านหินไม่จำเป็นต้องเป็นลินไนต์" คือ ลิกไนต์เป็นแค่ถ่านหินชนิดหนึ่งเท่านั้นและเป็นถ่านหินชนิดที่คุณภาพต่ำ ถ้าเราดูจากตารางข้างบนจะเห็นว่าเผาลิกไนต์แล้วได้ความร้อนไม่มาก จึงเอามาผลิตไฟฟ้าได้ต่ำ แถมยังมีกำมะถันมากกว่าถ่านหินอย่างอื่นด้วยจึงมีก๊าซพิษออกมามากกว่า แต่ถ้าเป็นถ่านหินอย่างอื่น เช่นถ่านหินแอนทราไซต์ จะได้ความร้อนสูง ผลิตไฟฟ้าได้มากและมีก๊าซพิษต่ำ ดังนั้นเวลาจะพูดว่าใช้ถ่านหินปั่นไฟดีหรือไม่ดี จึงต้องดูด้วยว่าเรากำลังพูดถึงถ่านหินชนิดไหน จะพูดแบบเหมารวมไม่ได้
บ้านเราไม่ค่อยมีถ่านหิน เท่าที่มีอยู่เป็นถ่านหินคุณภาพต่ำ เราจึงต้องสั่งถ่านหินคุณภาพสูงมาจากต่างประเทศและวิธีทีจะขนส่งถ่านหินเข้ามาด้วยราคาที่ถูกที่สุด ก็คือต้องขนมาทางเรือ ดังนั้นโรงไฟฟ้าที่ใช้ถ่านหินจึงมักอยู่ริมทะเลหรือริมแม่น้ำที่อยู่ติดกับทะเล
การจัดแบ่งชั้นคุณภาพถ่านหิน
ชั้นคุณภาพของถ่านหิน ขึ้นอยู่กับอัตราการเปลี่ยนแปลงทางเคมี
และทางฟิสิกส์ของซากพืชที่ทับถมกันอยู่ โดยอิทธิพลของความ
ร้อนและความกดดัน สามารถแบ่งออกได้เป็น
พีท เป็นลักษณะเนื้อไม้ที่อมน้ำไว้มาก หากจะนำมาเป็นเชื้อเพลิง ต้องนำน้ำออกก่อน
ลิกไนท์ (Brown coal)มีปริมาณความชื้น และสารระเหยสูง ติดไฟได้ง่าย ให้ค่าความร้อนต่ำ ประมาณ 6,300 บีทียูต่อปอนด์ หรือประมาณครึ่งหนึ่งของถ่านหินชั้นบิทูมินัส
ซับบิทูมินัส มีสีดำ ไม่มีลายของไม้ให้เห็นเหมือนใน Brown coal มีปรืมาณสารระเหยเพียงพอที่จะติดไฟได้ง่าย ปริมาณกำมะถันต่ำและสะอาดกว่าลิกไนท์ ให้ค่าความร้อนประมาณ 8,300-10,500 บีทียูต่อปอนด์ ส่วนที่เหลือจากการเผาไหม้ ไม่จับตัวเป็นก่อน
บิทูมินัส มีลักษณะพิเศษคือเมื่อเผาไหม้แล้วจะจับตัวกันเป็นก้อนนิยมนำมาใช้ในการทำถ่านโค้ก ซึ่งนำไปใช่ทำเชื้อเพลิงที่มีความ
ร้อนสูงในอุตสาหกรรมถลุงเหล็ก ส่วนใหญ่จะปรากฎเป็นชั้นหินสลับกัน ระหว่างถ่านหินดำมันวาวกับถ่านหินดำมันไม่วาว
แตกเปราะง่าย ให้เปลวไฟและควันมากกว่าลิกไนท์
แอนทราไซท์ มีคุณภาพดีที่สุด มีค่าสารระเหยและความชื้นน้อยมาก เผาไหม้ไม่มีควันแต่การเผาไหม้ช้ากว่าบิทูมินัส
มีปริมาณกำมะถันต่ำ ใช้ทำถ่านโค้กไม่ได้ แต่ถ้าผสมกับบิทูมินัสก็จะทำถ่านโค้กได้ มีลักษณะดำเป็นเงา มีความแข็ง และความหนาแน่นมากที่สุด บางครั้งเรียก Hard coal ,Black diamond มีความเสถียรในการกองเก็บได้ดี
ไม่ติดไฟง่าย เนื่องจากมีปริมาณ O2 น้อย ควันน้อย
การเผาถ่านหินแยกได้ 2 วิธีคือ
ระบบถ่านผง เมื่อถ่านหินมาถึงที่ก็จะถูกลดขนาดลงจากนั้นก็นำไปลดความชื้นโดยใช้ก๊าซร้อนจากเตาผ่าน จะทำให้มีคุณ
สมบัติแตกตัวง่าย จากนั้นก็นำไปบด แล้วนำไปผ่านตะแกรง ขนาด 200 รู/นิ้ว2 แล้วส่งต่อไปเตาโดยลมร้อน แล้วจึงเผา
โรงไฟฟ้าที่ใช้วิธีนี้เช่น โรงจักรไฟฟ้าที่บางกรวย,โรงจักรไฟฟ้าของการลิกไนท์ที่กระบี่
ระบบถ่านก้อน ถูกคัดขนาดให้เหลือราว พ ถึง 1 ผ แล้วส่งไป ตามสายพานไปยังที่พักถ่าน แล้วเหวี่ยงไปบนนตะแกรงซึ่ง
กำลังเคลื่อนอยู่ภายในเตาช้าๆ เตาแบบนี้ไม่ต้องการลมร้อน เพื่อช่วยให้แห้งเหมือนในขั้นแรก ถ่านที่ถูกเหวี่ยงเข้าไปใน
เตาจะถูกเผาไหม้ โรงไฟฟ้าที่ทำเช่นที่แม่เมาะเป็นต้น
|